سازمان نظام پرستاری کشور

امسال پرستاران اعتراضات گسترده‌ای نسبت به وضعیت کاری و معیشتی‌شان داشتند که به ۵۰ شهر کشیده شد. نرخ‌ پایین اضافه‌کاری، حقوق و کارانه دریافتی، کمبود نیرو، عدم پرداخت تعرفه طبق دستورالعمل مصوب، حق اشعه، حق لباس و حق مسکن مصوب وزارت کار، تبعیض و تعداد بالای شیفت کاری از موضوعات مورد اعتراض پرستاران بود. نتیجه آن شد که آبان ماه شریفی‌مقدم، اعلام کرد قرار است ۱۱ هزار پرستار استخدام شود. این عدد می‌تواند بخشی از کمبود پرستار را جبران کند، اما به گفته او آگهی‌های استخدام بی‌جواب مانده و شغل پرستاری برای فارغ‌التحصیلان جذاب نیست. آنها ترجیح می‌دهند یا بی‌کار باشند یا سراغ شغل دیگری بروند، اما پرستار نشوند. شهریورماه امسال محمد میرزابیگی، رئیس کل سابق سازمان نظام پرستاری، اعلام کرد که روزانه ۵ تا ۶ پرستار از کشور خارج می‌شود، اما آمار محمد شریفی مقدم از این هم بالاتر است.

این فهرست، بر اساس داده‌های پایگاه اسکوپوس و با در نظر گرفتن ۲۲ حوزه علمی و ۱۷۴ زیرشاخه، محققین را براساس یک فرمول ترکیبی که شامل تعداد مقالات، ارجاعات و سایر معیار‌های علمی است، رتبه بندی می‌کند. حقوق سالانه یک پرستار عمومی در امارات بین ۴۵ تا ۷۰ هزار درهم امارات است که معادل ۱۲ تا ۱۹ هزار دلار آمریکا می‌شود. این فهرست، بر اساس داده‌‌های پایگاه اسکوپوس و با در نظر گرفتن 22 حوزه علمی و 174 زیرشاخه، محققین را براساس یک فرمول ترکیبی که شامل تعداد مقالات، ارجاعات و سایر معیارهای علمی است، رتبه‌‌بندی می‌کند. به گزارش ساعت سلامت، این فهرست، بر اساس داده‌ های پایگاه اسکوپوس و با در نظر گرفتن 22 حوزه علمی و 174 زیرشاخه، محققین را براساس یک فرمول ترکیبی که شامل تعداد مقالات، ارجاعات و سایر معیارهای علمی است، رتبه‌ بندی می ‌کند. پرستاران باید صدای بیمارانشان باشند، نیازهای آنها را پیش بینی کنند و در مواقعی که قادر به انجام این کار برای خودشان نیستند از آنها حمایت کنند.

زنان حدود ۷۰ درصد جامعه پرستاری را تشکیل می‌دهند و به‌دلیل کمبود نیروی پرستاری، باید اضافه‌کار اجباری را تجربه‌کنند. گاهی میزان اضافه کاری آن‌ها به ۸۰ ساعت می‌رسد و نسبت پرستار به تخت در کشور حدود یک است. آبان ۱۴۰۲، محمد شریفی مقدم، دبیر‌کل خانه پرستار، از مهاجرت سالانه بالغ بر۳ هزار پرستار در سال خبر داد و گفت که کمبود پرستار در‌حال‌حاضر آن‌قدر جدی است که به‌دلیل این کمبود، بیماران جان خود را از دست می‌دهند! ایران، که با کمبود نیروی انسانی در بخش پرستاری مواجه است، در استخدام و حفظ این نیرو‌ها ناکام بوده و یا با موانع بوروکراتیک و بودجه‌ای روبه‌رو است. در حال حاضر، سالانه حدود ۸ تا ۱۰ هزار فارغ‌التحصیل پرستاری از دانشگاه‌های کشور وارد بازار کار می‌شوند، اما این تعداد به هیچ وجه کافی نیست تا به نیاز واقعی نظام سلامت ایران پاسخ دهد. در ایران این رقم به حدود ۱.۶ تا ۲ نفر در هر هزار نفر می‌رسد که نشان‌دهنده کمبود جدی نیروی پرستاری است.

سلامت نیوز نسخه چاپی ندارد و به هیچ سازمانی وابسته نیست.استفاده از مطالب بدون ذکر منبع سلامت نیوز پیگرد قانونی دارد.

غروی در سن یازده سالگی در سال 1342 شمسی عضو سازمان جوانان شیر و خورشید شد و در 18 سالگی در دوره‌های سراسری ناجی سازمان شیر و خورشید شرکت کرد. به پاس خدمات ارزشمند این پرستار در سال 2001، جایزه الگوی جهانی پرستار داوطلب را از سازمان صلیب سرخ جهانی دریافت کرد. ایران بقراط، حکیم نامدار یونانی و پدر علم طب جهان، در خطابه‌ای به دانشجویان خود بر اهمیت مراقبت از بیمار توسط فردی دلسوز و ماهر تأکید می‌کند. او از میان شاگردانش، کسانی را که ذوق لطیف و دلسوزی بیشتری دارند، برای پرستاری از بیماران انتخاب می‌کند و این امر را کلیدی برای نظارت بر روند درمان و بهبودی بیمار در غیاب پزشک می‌داند. این رهنمود حکیمانه، نشان‌دهنده جایگاه والای پرستاری در اندیشه بقراط و توجه او به نقش حیاتی پرستار در ارتقای سلامت بیماران است.

به گفته دبیرکل خانه پرستار ایران، طبق استاندارد سازمان جهانی بهداشت، به ازای هر هزار نفر، حداقل سه پرستار نیاز است، این عدد در ایران سال ۲۰۱۸ معادل ۱.۶ بوده یعنی نصف استاندارد جهانی. این کمبود به معنای فشار کار بیشتر است که موجب فرسایش و خستگی پرستاران می‌شود که نه تنها جان خودشان را به خطر می‌اندازد که می‌تواند موجب مرگ بیمار نیز بشود‌. در ایران، درآمد رشته پرستاری بسته به عوامل مختلفی مانند سابقه کاری، تحصیلات و نوع بیمارستان (دولتی یا خصوصی) متفاوت است که در ادامه توضیح می‌دهیم. خیلی از افراد بعد از قبولی پرستاری به درآمد این رشته، شرایط استخدام رشته پرستاری، شرایط بازار کار، آینده شغلی و… فکر می‌کنند که سعی کردیم در ادامه به پاسخ این سوال‌ها اشاره کنیم. در همین راستا، دولت تلاش کرده است تا از طریق اصلاح فرمول محاسبه اضافه‌کاری پرستاران، میزان این پرداخت‌ها را افزایش دهد. این اصلاحات می‌تواند کمک زیادی به بهبود وضعیت مالی پرستاران کرده و شرایط کاری آن‌ها را بهبود بخشد.

از سوی دیگر، تأخیر در اجرای قوانین مرتبط با نظام پرستاری، خود به یکی از عوامل اصلی این بحران تبدیل شده است. قوانین مصوب مجلس که قرار بود به بهبود شرایط کاری و افزایش امنیت شغلی پرستاران کمک کنند، در عمل به دلیل موانع بوروکراتیک و نبود اراده سیاسی لازم، یا اجرا نشده‌اند یا به‌صورت ناقص و ناکافی به مرحله اجرا درآمده‌اند. این امر موجب شده تا بسیاری از پرستاران از سیستم خارج شوند یا به کشور‌های دیگر مهاجرت کنند، که در نتیجه کمبود شدید نیرو در نظام سلامت به‌وجود آمده است. همان‌گونه که این اعتراضات نشان می‌دهد، پرستاران ایران به دنبال راه‌حل‌های پایدار و بلندمدت برای حل مشکلات خود هستند. آن‌ها خواستار اصلاحات بنیادین در سیاست‌های نظام سلامت و به‌ویژه در زمینه شرایط کاری و معیشتی خود هستند. از اصلی‌ترین خواسته‌های پرستاران می‌توان به اجرای کامل قوانینی مانند تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، قانون مشاغل سخت و زیان‌آور و افزایش پرداختی‌های فوق‌العاده اشاره کرد.

در جدیدترین رتبه ‌بندی دانشمندان 2 درصد برتر جهان که توسط دانشگاه استنفورد منتشر شده است، نام 24 استاد پرستاری ایرانی به چشم می ‌خورد. پرستاران، دیگر به دنبال شغل یا وعده‌های بهبود و اصلاح وضعیت نیستند، آنها چمدان به دست آماده مهاجرت‌اند. عمان، امارات، آلمان، دانمارک یا هر کجا غیر از یکی از بیمارستان‌های ایران را ترجیح می‌دهند. آخرین آمار مهاجرت پرستاران، سالانه ۲۵۰۰ پرستار است که پیش‌بینی می‌شود سال آینده دوبرابر شود. اما آمار حداقلی هم زنگ خطر خالی شدن بیمارستان‌ها از پرستاران را به صدا درآورده است. خانم توانایی در سال 1310 در آموزشگاه پرستاری شهر رشت ثبت نام کرده و دوره پرستاری را در آن مرکز گذراند.

با این حال، به دلیل اجرای ناقص و عدم پرداخت به موقع، نه تنها این شرایط بهبود نیافت، بلکه کمبود نیرو، فشار بیشتری بر کادر پرستاری وارد کرد و آنان مجبور به انجام اضافه‌کاری‌های طاقت‌فرسا شدند. محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، اشاره می‌کند که «پرستاری با ۱۰ سال سابقه تنها ۱۴ میلیون تومان حقوق می‌گیرد، اما اجرای صحیح تعرفه‌ها می‌توانست این رقم را دو برابر کند.» به همین ترتیب، پرستاران به شدت از حقوق پایین خود ناراضی هستند. یکی از پرستاران با تجربه طولانی در حرفه خود بیان کرده که مجموع دریافتی آن‌ها به زحمت به ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان می‌رسد، در حالی که اضافه‌کاری آن‌ها تنها ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان در هر ساعت محاسبه می‌شود. در جدیدترین رتبه بندی دانشمندان ۲ درصد برتر جهان که توسط دانشگاه استنفورد منتشر شده است، نام ۲۴ استاد پرستاری ایرانی به چشم می‌خورد. این دستاورد بزرگ، افتخارآفرینی برای جامعه علمی و پژوهشی کشور، به ویژه حوزه پرستاری محسوب می‌شود.

این دستاورد، نشان از پیشرفت علمی کشور در حوزه سلامت و پزشکی دارد و می‌تواند به ارتقای سطح بهداشت و درمان در کشور کمک کند. علاوه بر این، با توجه به خروج پرستاران از شغل خود و کاهش تمایل دانش‌آموختگان به ورود به این حرفه، ضروری است که دولت و وزارت بهداشت برنامه‌های ویژه‌ای برای جذب و نگهداری نیروی انسانی در حوزه پرستاری تدوین کنند. یکی از راه‌حل‌ها می‌تواند افزایش جذابیت شغلی این حرفه از طریق اصلاحات در حقوق و مزایا و بهبود شرایط کاری باشد. موفقیت این اساتید می‌تواند الهام‌‌بخش نسل جوان پژوهشگران و دانشجویان پرستاری باشد تا با تلاش و پشتکار به دستاوردهای بزرگتری دست یابند. مشکل استخدام پرستاران در ایران، به مشکلاتی، چون کمبود بودجه، نبود اراده کافی برای اجرای قوانین مرتبط، و مدیریت ناکارآمد در نظام بهداشت و درمان کشور بازمی‌گردد. اگر دولت نتواند این موانع را برطرف و روند استخدام‌ها را تسریع کند، بحران پرستاری در ایران نه تنها ادامه خواهد داشت، بلکه تشدید خواهد شد.

قرن‌ها بعد، در اواسط قرن نوزدهم، بانویی فداکار به نام فلورانس نایتینگل، پایه‌های پرستاری نوین را بنا می‌نهد. او با تلاش‌های بی‌وقفه خود، پرستاری را از یک حرفه ابتدایی به یک علم و دانش تخصصی ارتقا می‌دهد و اهمیت مراقبت‌های انسانی و دلسوزانه از بیماران را بیش از پیش آشکار می‌کند. به پاس زحمات فلورانس نایتینگل، روز ولادت او به عنوان روز جهانی پرستار شناخته می‌شود. سایت ایران استخدام در تاریخ ۱۳۹۱/۱/۱۰ راه اندازی شد و با تلاش گروهی و روزانه مدیران و نویسندگان خود در جهت تبدیل شدن به مرجع بروز آگهی های استخدامی گام برداشت. سعی همیشگی همکاران ما ارائه مطلوب و با کیفیت آگهی های استخدامی خدمت بازدیدکنندگان محترم این سایت بوده است.

در صورتی که تمایل به مشاهده همه اخبار و اطلاعیه‌های (پرستاری | آزمون استخدامی جدید) دارید، می‌توانید با ورود به صفحه اختصاصی (پرستاری | آزمون استخدامی جدید) دیگر اخبار و اعلانات مربوطه را مشاهده نمایید. در صورتی که تمایل به مشاهده همه اخبار و اطلاعیه‌های (اخبار لحظه به لحظه وزارت بهداشت) دارید، می‌توانید با ورود به صفحه اختصاصی (اخبار لحظه به لحظه وزارت بهداشت) دیگر اخبار و اعلانات مربوطه را مشاهده نمایید. گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن می باشد. در صورت نیاز به ارسال جوابیه یا توضیح تکمیلی علیه یا له مطلب منتشر شده صرفا از طریق مرجع اصلی خبر اقدام نمایید. گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن که در لینک فوق به آن اشاره شده است می باشد. اولین پرستار مرد آقای مرتضی حسین پور و اولین پرستار خانم فاطمه توانایی را می توان نام برد.

در ایران، با وجود تلاش‌های دولت برای افزایش حقوق پرستاران، فاصله قابل توجهی بین درآمد آن‌ها و کشورهای توسعه‌ یافته وجود دارد. با توجه به اهمیت پرستاری در حفظ سلامت جامعه، بهبود شرایط کاری و افزایش حقوق پرستاران در ایران می‌تواند به تقویت سیستم سلامت و کاهش مهاجرت نیروهای متخصص کمک کند. در کنار این مطالبات صنفی، پرستاران خواهان اجرای عدالت در نظام سلامت نیز هستند؛ اصلی‌ترین خواسته‌ای که شاید بیش از دیگر موارد، قلب این اعتراضات را تشکیل می‌دهد. شکاف عظیم بین کارانه‌های پرداختی به پرستاران و پزشکان، از سال‌ها پیش یکی از چالش‌های جدی جامعه پرستاری بوده است. پرستارانی که به‌رغم نقش حیاتی خود در مراقبت از بیماران و حفظ سلامت عمومی، همچنان با حقوق و مزایای ناعادلانه و به مراتب کمتر از پزشکان مواجه هستند.

با مشغله‌های زیاد زندگی امروزه، معمولا اکثر افراد گاها حوصله خودشان را هم ندارند، چه برسد به مراقبت از دیگران. توجه و مراقبت از بیماران نیاز به فداکاری و از خود گذشتگی زیادی دارد پرستار بیمار اگر چه یک شغل به نظر می‌رسد، اما در حقیقت عشق و علاقه به مراقبت و محبت به افرادی است که در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برند. هر پرستار در ایران در شیفت‌های مختلف، مسئول مراقبت و انجام اقدامات درمانی بیماران زیادی است. با این حال در بین پرستاران، افرادی هستند که فداکاری و ایثار آن‌ها زبانزد شده و سرتاسر جهان، پرستاری در کشورمان را با نام و یاد آن‌ها می‌شناسند. در این مقاله از سایت سلامت اول می‌خواهیم معروف‌ترین پرستاران ایران را شناخته و با خدمات ارزنده آن‌ها آشنا شویم. موفقیت این اساتید می تواند الهام بخش نسل جوان پژوهشگران و دانشجویان پرستاری باشد تا با تلاش و پشتکار به دستاوردهای بزرگتری دست یابند.

کشورهایی با نظام بهداشتی پیشرفته‌تر، مانند ایالات متحده و انگلستان، تمایل به ارائه مزایا و دستمزدهای بالاتری برای پرستاران دارند. ۱۵ میلیون تومان حقوق او، تنها هزینه اجاره خانه‌اش می‌شده و برای تامین نیازهای اولیه مجبور به کار در چند بیمارستان بوده، اما حالا مدعی است با حقوق پرستاری در آلمان می‌تواند خانه و ماشین خریداری کند و به راحتی به مسافرت برود. ساعات طولانی کار، کمبود نیرو و حقوق پایین، از عمده‌ترین مشکلات این قشر است که بعد از کرونا گویا تشدید هم شده است. اما به جز این، مشکلات اصلی پرستاران در ایران کدام‌ها هستند و چرا و با چه هدفی شاهد این حجم بالای مهاجرت در بین این قشر هستیم. وقتی اسم پرستاری در ایران به میان می‌آید، به طور ناخودآگاه به یاد روزهایی می‌افتیم که اولین مدارس و داشکده‌های پرستاری در تعدادی از شهرهای کشورمان تاسیس شدند. قطعا در آن زمان و وقتی که رشته و شغل پرستاری هنوز رشته‌ای نوپا در ایران بود، کاری بسیار سخت، طاقت فرسا و ناشناخته بود.

در سال 1316، اولین آموزشگاه پرستاری ایرانی با مجوز وزارت فرهنگ و با ریاست دکتر جهانشاه صالح تأسیس شد. این آموزشگاه در آن زمان با مدرک دیپلم دبیرستان دانشجو می‌پذیرفت و پس از سه دوره، فارغ‌التحصیلانی را به جامعه پزشکی کشور معرفی می‌کرد. در سال 1321، اولین آموزشگاه پرستاری غیر دولتی ایران به همت شرکت ملی نفت ایران آغاز به کار کرد. در امارات متحده عربی، پرستاران به دلیل تقاضای بالا برای خدمات پزشکی و نظام بهداشتی پیشرفته، حقوق نسبتاً بالایی دریافت می‌کنند. حقوق پرستار‌ها در این کشور بستگی به تجربه، تخصص، محل کار (بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی) و منطقه جغرافیایی دارد. در کشورهای دیگر، درآمد پرستار‌ها به مراتب بیشتر از ایران است و این تفاوت عمدتاً به دلیل اقتصاد قوی‌تر، تقاضای بالای نیروی کار و ساختارهای متفاوت نظام سلامت است.

بر اساس آمار مختلف اعلامی از سوی محمد میرزابیگی، رئیس کل سابق  سازمان نظام پرستاری روزانه ۵ تا ۶ پرستار و بر اساس آمار محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، سالانه ۲۵۰۰ پرستار چمدانهای مهاجرت خود را بسته و به خارج از کشور مهاجرت می کنند. پرستاران در مناطق محروم اغلب به دلیل کمبود نیروی کار حقوق و مزایای بیشتری دریافت می‌کنند. بسته به برنامه‌های تشویقی دولت، این مزایا می‌تواند شامل افزایش حقوق پایه، پرداخت پاداش و ارائه امکاناتی مثل مسکن باشد. حضور پررنگ اساتید ایرانی در این فهرست معتبر، نشان از سطح بالای تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در حوزه پرستاری ایران دارد و به ارتقای جایگاه بین المللی این رشته کمک شایانی می ‌کند. حضور پررنگ اساتید ایرانی در این فهرست معتبر، نشان از سطح بالای تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در حوزه پرستاری ایران دارد و به ارتقای جایگاه بین ‌المللی این رشته کمک شایانی می ‌کند.

به گفته آقای مهرزاد، برخلاف ایران، در آلمان هر فردی به میزان تلاش و کار، حقوق و احترام دریافت می‌کند. مرکز پرستاری سلامت اول صرفا یک شغل و یک موسسه نیست و در واقع راهی است برای خدمت رسانی و از خودگذشتگی برای مردم سراسر تهران با هر نژاد و ملیتی گرد آمده است. در این مقاله در مورد شغل پرستاری صحبت کردیم و با بیان ایثار و لطف این قشر نسبت به مردم، لیست پرستاران معروف ایرانی را به شما معرفی کردیم. پس از طی دوران تحصیلات مقدماتی در زادگاهش، عطش علم و خدمت به انسان، او را راهی دیار غرب کرد. در دانشگاه کالیفرنیا جنوبی، دانش پرستاری را در جان و جانش آموخت و با مدرک کارشناسی ارشد به ایران بازگشت.

این رقم با توجه به نرخ تورم تنها می‌تواند بخشی از اجاره خانه یک خانواده دو نفره باشد. در جدول زیر می‌توانید تفاوت حقوق پرستاران در ایران با برخی کشورهای اروپایی را مشاهده کنید. اگر بخواهیم پرستاران معروف ایران را معرفی کنیم، واقعا کار بسیار دشواری خواهد بود. چرا که همه پرستاران ایران به خاطر عشق و علاقه‌ای که در انجام وظایف سنگین خود در مراقبت از بیماران نشان داده‌اند، بهترینند. به گزارش سلامت نویس، پرستاران به عنوان پیشقراولان نظام سلامت و اولین گروه درمانی در خط مقدم درمان بیماران همواره نقش مهم و تاثیر گذاری در تامین سلامت افراد مختلف جامعه دارند.

انجمن صنفی پرستاران در سال ۱۳۳۶ تشکیل شد و این انجمن به شورای بین‌المللی پرستاری پیوست. این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است. مراقبت از پرستاران اقتصاد را تقویت می‌کند» برای روزجهانی پرستار در سال 2025 بر اهمیت توجه دولتمردان کشورها بر رفاه پرستاران تاکید کرد. جامعه پرستاری با این اهمیت کاری که به آن اشاره شد همواره نسبت به وجود برخی کاستی‌ها و کمبود‌ها در شئون کاری خود کلایه‌مند بوده است و در مواردی نیز اعتراضاتی داشته است. موفقیت این اساتید می‌تواند الهام بخش نسل جوان پژوهشگران و دانشجویان پرستاری باشد تا با تلاش و پشتکار به دستاورد‌های بزرگتری دست یابند.

این کمبود نیرو باعث شده تا پرستاران مجبور شوند ساعات طولانی‌تری را به کار مشغول شوند و حتی به پدیده «اضافه‌کاری اجباری» دچار شوند. این موضوع علاوه بر فشار جسمی و روحی بر پرستاران، کیفیت خدمات درمانی به بیماران را نیز کاهش می‌دهد. در این شرایط، عدم جذب پرستاران جدید و یا حتی خروج پرستاران از شغل خود، مسئله‌ای است که به طور جدی نظام بهداشت و درمان کشور را تهدید می‌کند. به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، در جدیدترین رتبه‌بندی دانشمندان 2 درصد برتر جهان که توسط دانشگاه استنفورد منتشر شده است، نام 24 استاد پرستاری ایرانی به چشم می ‌خورد. این دستاورد بزرگ، افتخارآفرینی برای جامعه علمی و پژوهشی کشور، به‌ویژه حوزه پرستاری محسوب می‌‌شود.

این افزایش حقوق به منظور جذب نیروی کار داخلی و خارجی و جبران کمبود نیرو انجام می‌شود. پرستاران در کانادا حقوقی مناسب همراه با مزایای شغلی قابل توجه دریافت می‌کنند. درآمد رشته پرستاری در کانادا سالانه بین ۶۰ تا ۸۰ هزار دلار کانادا است که معادل ۴۵ تا ۶۰ هزار دلار آمریکا می‌شود. پرستاران در کانادا علاوه بر حقوق بالا، از بیمه سلامت، برنامه‌های بازنشستگی و پاداش‌ برخوردارند. در جدیدترین رتبه ‌بندی دانشمندان ۲ درصد برتر جهان که توسط دانشگاه استنفورد منتشر شده است، نام ۲۴ استاد پرستاری ایرانی به چشم می ‌خورد. اما نقطه عطفی در تاریخ پرستاری ایران، تأسیس آموزشگاه عالی پرستاری در سال 1326 بود.

این امر می‌تواند تأثیرات جدی بر کل نظام سلامت کشور داشته باشد و در نهایت به سلامت عمومی آسیب بزند. اقتصاد۲۴- آغاز ماه مرداد، در خیابان‌های تهران و بسیاری از شهر‌های بزرگ ایران، فریاد‌های مطالبه‌گر بسیاری ثبت شد. صد‌ها پرستار خسته از سال‌ها نادیده‌ گرفتن خواسته‌های صنفی و معیشتی خود، برای اولین بار در تاریخ صد ساله نظام سلامت مدرن ایران، تصمیم گرفتند تا دست از کار بکشند و با اعتراضات گسترده‌ای، صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. از آن زمان تا به امروز، پرستاری در ایران مسیری پرفراز و نشیب را پیموده و شاهد تحولات و پیشرفت‌های چشمگیری بوده است. پرستاران ایرانی با فداکاری و تعهد خود، نقشی بی‌بدیل در ارتقای سلامت جامعه و نجات جان بیماران ایفا می‌کنند.

به ازای هر تخت حدود یک یا کمتر از یک پرستار وجود دارد و این آمار نشان می‌دهد که حدود ۱۰۰ هزار پرستار در کشور کم داریم. موفقیت این اساتید می ‌تواند الهام‌ بخش نسل جوان پژوهشگران و دانشجویان پرستاری باشد تا با تلاش و پشتکار به دستاوردهای بزرگتری دست یابند. به گفته او، در حالی که پرستاران حتی بخشی از وظایف پزشکان را انجام می‌دهند، از نظر حقوق و جایگاه اجتماعی در یک سطح قرار ندارند. بیمارستان ایرانیان دبی، یکی از بزرگترین مجموعه های خدماتی و درمانی ساخته شده در کشور امارات و شهر دبی است... دکتر مجید احمدی با حکم رئیس فرهنگستان علوم پزشکی به سمت مدیر روابط‌عمومی و امور بین‌الملل فرهنگستان علوم پزشکی منصوب شد.

همان‌طور که گفته شد بهتر است به عنوان اولین بخش از بهترین پرستاران ایران، پرستاران دوران کرونا را نام برد. در سال‌های اخیر، پرستاران و افرادی که با عنوان کمک بهیار شناخته می‌شوند، به عنوان قهرمانان نام‌ آشنا دوران کرونا شناخته می‌شوند. آن‌ها از نخستین روزهای شیوع ویروس COVID-19 به خط مقدم رفته و با شجاعت و تعهد، به مراقبت از بیماران مبتلا به این بیماری پرداختند. این پرستاران با ریسک بالای ابتلا به ویروس، توانستند برای زندگی و سلامتی بیماران خود مبارزه کنند. در کشورهایی که با کمبود پرستار مواجه هستند، مانند آلمان، کانادا و استرالیا یا حتی ترکیه، معمولاً حقوق بالاتری به پرستاران پرداخت می‌شود.

علاوه بر این، او در راه اندازی دوره‌های کارشناسی پرستاری در دانشگاه‌های بیرجند، سبزوار و گناباد و همچنین رشته‌های کاردانی رادیوتراپی، رادیولوژی، تکنسین اتاق عمل و کارشناسی علوم آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نقشی کلیدی ایفا کرد. او از سال ۱۳۸۰، کلاس‌هایی را در جهت سلامت فردی و اجتماعی برای دانش‌آموزان مناطق محروم شهری و روستایی برگزار کرد تا گامی در جهت ارتقای سطح سلامت جامعه بردارد. پس از بازنشستگی در سال ۱۳۸۴، او همچنان به تدریس و پژوهش در زمینه پرستاری ادامه می‌دهد. در سال ۱۳۸۶، سازمان نظام پرستاری ایران از او به عنوان اولین پرستار مرد ایران تقدیر کرد و نام او را در تاریخ پرستاری ایران جاودانه ساخت. او نشان داد که عشق به انسان و تعهد به خدمتگزاری، مرز نمی‌شناسد و با اراده‌ای پولادین می‌توان در هر مسیری پیشگام بود.

در این مقاله به بررسی درآمد رشته پرستاری در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها می‌پردازیم. حضور پررنگ اساتید ایرانی در این فهرست معتبر، نشان از سطح بالای تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در حوزه پرستاری ایران دارد و به ارتقای جایگاه بین‌المللی این رشته کمک شایانی می‌کند. به منظور پیگیری مشکلات پرستاران صنعت نفت، رئیس کل سازمان نظام پرستاری امروز با مدیر امور درمان سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت کشور دیدار کرد. بماند که اساسا اعتراضات پرستاران شیرازی به دنبال خودکشی دو پرستار اتفاق افتاد. فشار کاری شدید، ساعات طولانی و مشکلات مالی است که موجب فرسایش روانی و جسمی آن‌ها می‌شود. این وضعیت، همراه با فقدان حمایت‌های روانی و معیشتی مناسب، احساس نادیده‌گرفتن و ناامیدی را در میان پرستاران تشدید کرده و می‌تواند به بروز مشکلات شدید روانی و افکار خودکشی منجر شود.

این نابرابری نه تنها از نظر مالی، بلکه از نظر جایگاه اجتماعی نیز، فشار مضاعفی بر پرستاران وارد کرده و به نوعی به شکاف طبقاتی درون خود نظام سلامت دامن زده است. پرستاران با تأکید بر اینکه تمامی مطالبات آن‌ها بر اساس قوانین مصوب مجلس است، خواهان آن هستند که دولت و وزارت بهداشت به جای نادیده‌گرفتن یا تعویق این قوانین، به تعهدات خود در قبال جامعه پرستاری عمل کنند. پرستاری، به عنوان یکی از ارکان اصلی و حیاتی نظام سلامت کشور، همواره در معرض مشکلات متعددی قرار دارد که در سال‌های اخیر شدت بیشتری گرفته است. از کمبود شدید نیروی انسانی تا شرایط کاری سخت، بی‌توجهی به قوانین حمایتی و مشکلات پرداخت حقوق، تمامی این مسائل باعث شده‌اند تا شرایط شغلی پرستاران در کشور به یکی از دغدغه‌های اساسی نظام بهداشت و درمان تبدیل شود. دولت آلمان برنامه‌هایی برای جذب پرستاران مهاجر از سایر کشورها دارد که شامل آموزش زبان و کمک به زندگی در جامعه جدید می‌شود.

دلیل معروفیت این پرستار ایرانی، خدمات و فداکاری‌هایی است که در طول زمان خدمت خود به جامعه عرضه کرده است. از مهم‌ترین فداکاری‌های هادی غروی، نجات جان یک خلبان عراقی در زمان جنگ ایران و عراق، پس از حمله هوایی عراق به ایران بوده است. پرستاران دوران کرونا بدون توجه به خطرهای بالقوه برای خود، در ارتباط مستقیم با بیماران که از خطرناک بودن ویروس COVID-19 آگاه بودند، خدماتی فوق العاده ارائه دادند. در این برخورد، پرستاران نه تنها مراقبت‌های پزشکی اساسی ارائه دادند بلکه حمایت اجتماعی و روحیه دهی به بیماران و خانواده‌های آنها را نیز تقدیم کردند. آنها به عنوان نیروهای اصلی سلامت، به تلاش برای ایجاد ارتباطات انسانی و حفظ ارزش و احترام برای بیماران پرداختند.

اما منابعی آگاه در گفت‌وگو با یورونیوز، این موضوع را تایید کرده و گفتند این پرستار بر اثر فشار کاری سکته قلبی کرده است. میانگین حقوق پرستاران در این کشور سالانه بین ۷۰ تا ۹۰ هزار دلار استرالیا است که معادل ۴۵ تا ۶۰ هزار دلار آمریکا می‌شود. پرستاران شاغل در مناطق دورافتاده یا کسانی که در شیفت‌ شب کار می‌کنند، معمولاً حقوق بیشتری دریافت می‌کنند. این دستاورد، نتیجه تلاش‌های مستمر و شبانه‌ روزی این اساتید و حمایت ‌های صورت گرفته از پژوهش و نوآوری در حوزه سلامت است. طبق گزارش ۲۰۲۴، آلمان و دانمارک در رتبه‌بندی حقوقی پرستارها، در جایگاه هفتم و سوم قرار دارند. پرستاران در آلمان از تسهیلاتی مانند دریافت هزینه تعطیلات سالانه و برنامه کاری منعطف و شناور برخوردارند.

دولت سیزدهم با ورود به مسائل پرستاری، وعده‌های مختلفی در زمینه رفع مشکلات این قشر از کارکنان نظام سلامت داده است. وزیر بهداشت، دکتر محمدرضا ظفرقندی، اعلام کرده که دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به پرداخت مطالبات معوقه پرستاران داشته و در دو مرحله، پرداخت‌های معوقه‌ای به مبلغ حدود ۹.۵ هزار میلیارد تومان انجام داده است. به گفته وی، پرداخت مطالبات پرستاران از مهرماه ۱۴۰۲ به روز شده و این روند همچنان در حال پیگیری است. با توجه به شرایط سختی که شغل پرستاری دارد، بسیاری از کشورها، برای جذب نیرو از مشوق‌های انگیزشی و حقوق بالا استفاده می‌کنند. این وضعیت پرستاران را به مهاجرت سوق می‌دهد، به خصوص آن که کشورهای عربی و تعدادی از کشورهای اروپایی، مدارک تحصیلی ایران را می‌پذیرد.

این قانون به پرستاران امکان می‌دهد که بعد از ۲۰ سال خدمت در بخش خصوصی و ۲۵ سال خدمت در بخش دولتی بازنشسته شوند و از مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور بهره‌مند گردند. با این حال، اجرای این قانون در بسیاری از بخش‌ها با مشکلات جدی روبرو بوده و برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی به دلیل کمبود نیروی پرستاری، توجهی به آن ندارند. حسن‌پور به عنوان اولین پرستار مرد با تحصیلات آکادمیک، قدم به عرصه‌ای گذاشت که تا آن زمان در انحصار زنان بود. او در سپاه بهداشت بندرعباس مشغول به خدمت شد و تا سال ۱۳۴۸، مرهمی بر زخم‌های بیماران بود. حسن‌پور به دانشگاه علوم پزشکی مشهد رفت و با اشتیاق و تخصص خود، به تدریس نسل‌های آینده پرستاران پرداخت. ریاست دانشکده پرستاری و آموزشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، افتخاری دیگر در کارنامه او بود.

یعنی هر جای دنیا در مورد پرستاری صحبت کنیم یا در مورد این شغل از دیگران سوال کنیم، در پاسخ به این ویژگی‌ها خواهیم رسید. اگر از ما بپرسند که بهترین پرستاران دنیا چه کسانی هستند، بدون اغراق می‌توانیم پرستاران کشورمان را نام ببریم. چرا که در سخت‌ترین شرایط همچون همه گیری کرونا و دیگر بیماری‌های واگیردار، برخلاف پرستاران بسیاری از کشورها، سمت خود را ترک نکردند. فداکاری و از خودگذشتگی پرستاران ایران انقدر با مهربانی‌شان ترکیب شده که جزیی از زندگی حرفه‌ای و شخصی‌شان شده است. ساعت کاری زیاد و اضافه کار اجباری، عدم پرداخت به موقع معوقات و مطالبات، عدم صحیح اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری و...

پرستاران انتظار دارند که فارغ‌التحصیلان بیشتری به بیمارستان‌ها وارد شوند تا دیگر نیازی به انجام اضافه‌کاری‌های اجباری و طاقت‌فرسا نباشد و بتوانند پس از ۲۵ سال کار، مطابق قانون بازنشسته شوند. به عنوان نمونه، کادر درمانی برخی بیمارستان‌های شیراز به طور مشروط اعتصاب خود را پایان دادند، اما به دلیل عدم رفع مشکلات تعرفه‌ها، اعتراضات دوباره در نقاطی مانند مشهد آغاز شد و در شهر‌های دیگر نیز ادامه یافت. با پایان یافتن پاندمی کرونا و فشار شدید بر پرستاران، که منجر به نارضایتی و مهاجرت بسیاری از آن‌ها شد، از پاییز ۱۴۰۰ با دستور رهبری، قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به اجرا درآمد. این قانون قرار بود با پرداخت کارانه، بخشی از حقوق از دست رفته پرستاران را جبران کند و اختلاف بین دریافتی پزشکان و پرستاران را کاهش دهد. بسیاری از این پرستاران، به دلیل شرایط نامناسب کاری و پرداخت‌های ناکافی، ترجیح می‌دهند تا به کشور‌های دیگر مهاجرت کنند، کشور‌هایی که به پرستاران ایرانی با آغوش باز و حقوق و مزایای بهتر خوش‌آمد می‌گویند. مهاجرت پرستاران نیز در مرحله هشدار است، چنانچه رئیس کل سازمان نظام پرستاری ایران اعلام کرد که مهاجرت پرستاران از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ دو برابر شده و عمدتاً به دلیل مشکلات معیشتی و وضعیت نابسامان استخدامی است.

شرایط فعلی پرستاران در ایران نشان‌دهنده یک بحران واقعی در نظام سلامت کشور است. کمبود نیروی انسانی، مشکلات مزدی و عدم اجرای دقیق قوانین به عنوان مهم‌ترین چالش‌ها، موجب فشار مضاعف بر این قشر شده است. هرچند اقدامات دولت برای رفع برخی مشکلات پرستاران امیدوارکننده است، اما برای تحقق تغییرات اساسی در این حوزه، نیاز به پیگیری‌های مستمر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر در راستای اصلاح قوانین، جذب نیرو و بهبود شرایط کاری وجود دارد. بدون توجه جدی به این مسائل، بحران کمبود پرستار و مشکلات مالی و شغلی آن‌ها ادامه خواهد داشت و ممکن است کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کشور را تحت تاثیر قرار دهد. حضور پرشمار اساتید ایرانی در فهرست دانشمندان ۲ درصد برتر جهان، نشان از پتانسیل بالای علمی کشور در حوزه پرستاری دارد. این دستاورد، نتیجه تلاش‌های مستمر و شبانه روزی این اساتید و حمایت های صورت گرفته از پژوهش و نوآوری در حوزه سلامت است.

درآمد پرستاران در کشورهایی با هزینه زندگی بالا، مانند انگلستان، استرالیا و سوئیس، به طور طبیعی بیشتر است تا افراد بتوانند هزینه‌های زندگی را پرداخت کنند. در ایران، تا حدود 25 سال پس از آغاز قرن بیستم، حرفه پرستاری به شکل امروزی وجود نداشت. در زمان شیوع بیماری‌های مسری و کشنده مانند وبا و طاعون، ثروتمندان از شهرها فرار می‌کردند و این تهیدستان فقیر بودند که جان خود را در راه مبارزه با بیماری از دست می‌دادند. نخستین آموزشگاه پرستاری در ایران، در سال 1925 میلادی توسط یک هیئت مذهبی خارجی در شهر تبریز و سپس در ارومیه و دیگر شهرها گشایش یافت. پرستاری حرفه‌ای در ایران برگرفته از پرستاری حرفه‌ای در کشورهای اروپایی است، اولین بار در سال ۱۲۹۴ شمسی میسیونرهای مذهبی در ارومیه مدرسه پرستاری تأسیس کردند و این شیوه بعدها به سایر شهرهای ایران نیز گسترش یافت. در سال ۱۲۹۵ آموزشگاه دیگری در تبریز با پذیرش داوطلبان دارای مدرک سوم متوسطه و به صورت دورهٔ سه ساله به تربیت پرستار مبادرت نمود.